केळीच्या फळाची माहिती:- Banana Information In Marathi:- आरोग्यदायी फळांच्या यादीत केळी या फळाचे नाव येते. केळी खाण्याचे अनेक फायदे आहेत. त्याची चव गोड असते. बहुतेक लोक वजन वाढवण्यासाठी याचा वापर करतात. भारतात आंब्याच्या उत्पादनानंतर केळीच्या उत्पादनाचा दुसरा क्रमांक लागतो .
केळीच्या फळाची माहिती:- Banana Information:-
केळी हे बारमाही उपलब्ध असणारे फळ आहे आणि केळीची चव, पौष्टिकता आणि औषधी मूल्यांमुळे केळी हे सर्वांचे आवडते फळ आहे. केळीमध्ये कार्बोहायड्रेट आणि जीवनसत्त्वे विशेषत: व्हिटॅमिन बी यांचा समावेश जास्त प्रमाणात आहे.
केळीमुळे हृदयविकाराचा धोका कमी होतो. तसेच, उच्च संधिवात, रक्तदाब, व्रण, गॅस्ट्रोएन्टेरिटिस आणि मूत्रपिंड विकारांनी ग्रस्त असलेल्या रुग्णांसाठी याची शिफारस केली जाते. केळ्यापासून चिप्स, केळीची प्युरी, जॅम, जेली, ज्यूस इत्यादी विविध उत्पादने तयार केली जातात.
केळीच्या फायबरचा वापर पिशव्या, भांडी आणि वॉल हँगर्स यांसारख्या वस्तू बनवण्यासाठी केला जातो. केळीच्या कचऱ्यापासून दोरी व चांगल्या दर्जाचा कागद तयार करता येतो. भारतात, केळी उत्पादनात प्रथम क्रमांकावर आहे आणि फळ पिकांमध्ये क्षेत्रामध्ये तिसरा क्रमांक लागतो.
भारतामध्ये महाराष्ट्रात सर्वाधिक उत्पादकता आहे. कर्नाटक, गुजरात, कर्नाटक, आसाम आणि आंध्र प्रदेश या राज्यात देखील केळीचे उत्पदान जास्त प्रमाणात होते.
केळी फळामधले पोषक तत्त्वे:- Nutrient Value in Banana:-
केळी हे फळ अतिशय पौष्टिक आहे. केळीमध्ये कार्बोहायड्रेट्स, व्हिटॅमिन्स हे खूप प्रमाणात असतात. एका अहवालानुसार, एका केळी मधले पौष्टिक तत्त्वे खालीलप्रमाणे आहे-
| पोषक तत्त्वे | मात्रा |
| ऊर्जा (कॅलरी) | १०५ |
| कार्बोहायड्रेट्स (ग्रॅम) | २७, १४.४ ग्रॅम साखरेसह |
| फायबर (ग्रॅम) | ३.१ |
| प्रथिने (ग्रॅम) | १.३ |
| मॅग्नेशियम (मिग्रॅ) | ३१.९ |
| फॉस्फरस (मिग्रॅ) | २६ |
| पोटॅशियम (मिग्रॅ) | ४२२ |
| सेलेनियम (मायक्रोग्रॅम) | १.९ |
| कोलीन (मिग्रॅ) | ११.६ |
| व्हिटॅमिन सी (मिग्रॅ) | १०.३ |
| फोलेट (mcg DFE) | २३.६ |
| बीटा कॅरोटीन (मायक्रोग्रॅम) | ३०.७ |
| अल्फा कॅरोटीन (मायक्रोग्रॅम) | २९.५ |
केळी खाण्याचे फायदे:- Benefits of Eating Banana:-
१) हृदयाचे आरोग्य:- Heart Health:-
केळी खाण्याचे फायदे हृदयाच्या आरोग्यासाठी देखील दिसून आले आहेत. एका वैज्ञानिक अभ्यासात असे दिसून आले आहे की केळीमध्ये पोटॅशियमचे प्रमाण चांगले असते, जे रक्तदाब सामान्य ठेवण्यास आणि हृदयाची कार्ये योग्यरित्या पार पाडण्यास मदत करते. एवढेच नाही तर, केळ्यामध्ये व्हिटॅमिन-B6 देखील असते, जे हृदयाच्या आरोग्यासाठी आवश्यक मानले जाते.
२) पचन आरोग्य:- Digestive Health:-
केळ्याचे पचनसंस्थेसाठीही अनेक फायदे आहेत. वास्तविक, केळ्यामध्ये असलेले फायबर पचनसंस्थेला निरोगी ठेवू शकते. तसेच, फायबर अन्नाचे पचन योग्य प्रकारे करते आणि आतड्याची हालचाल करण्याची प्रक्रिया सुलभ करते. याशिवाय बद्धकोष्ठता सारख्या पोटाशी संबंधित समस्या दूर करण्यासाठी फायबर देखील ओळखले जाते. केळीमध्ये प्रतिरोधक स्टार्च असल्यामुळे केळी पोटासाठी चांगली मानली जाते.
३) मधुमेह:- Diabetes:-
केळीचे गुणधर्म मधुमेहासाठी देखील दिसून आले आहेत. एका वैद्यकीय संशोधनानुसार, मधुमेहाच्या उपचारासाठी केळीचा उपयोग हा पारंपारिक औषध म्हणून केला जाऊ शकतो. तसेच केळीचे देठ आणि केळीचे फुले हे मधुमेहावर फायदेशीर ठरू शकतात. याशिवाय केळीमध्ये पोटॅशियम देखील आढळते. हे पोटॅशियम मधुमेहावरील उपचार आणि प्रतिबंध यासाठी उपयुक्त भूमिका बजावू शकते.
४) उच्च रक्तदाब:- High Blood Pressure:-
केळी खाण्याच्या फायद्यांमध्ये उच्च रक्तदाब नियंत्रित करणे देखील समाविष्ट असते. केळीमध्ये पोटॅशियम मुबलक प्रमाणात आढळते. हे पोटॅशियम रक्तवाहिन्यांच्या भिंतींना आराम देऊन रक्तदाब कमी करण्यासाठी कार्य करू शकते.
५) मेंदूचे आरोग्य:- Brain Health:-
मेंदूच्या आरोग्यासाठीही केळीचे फायदे आहेत. एका अभ्यासानुसार, व्हिटॅमिन-B6 च्या कमतरतेमुळे प्रौढांच्या मेंदूची कार्यप्रणाली कमकुवत होते. हे व्हिटॅमिन-B6 केळ्यामध्ये आढळते. याव्यतिरिक्त, केळीमध्ये मॅग्नेशियम देखील समृद्ध आहे, ज्यामुळे मज्जातंतूंचे कार्य सुधारू शकते ते शरीर आणि मेंदूमधील संदेश पाठवतात आणि समजून घेतात. अशा स्थितीत केळी हे मेंदूच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर म्हणता येईल.
६) ऊर्जा वाढते:- Increases Energy:-
रिकाम्या पोटी केळी खाण्याचे फायदे शरीरात ऊर्जेचा प्रवाह वाढवण्यासाठी दिसून येतात. केळी हे ऊर्जेचा उत्तम स्रोत असल्याचे एका वैद्यकीय संशोधनात स्पष्ट झाले आहे. तसेच व्यायामादरम्यान शरीरातील आवश्यक उर्जा टिकवून ठेवण्यास मदत होते. यामुळेच क्रीडापटूही शरीराची ऊर्जा वाढवण्यासाठी केळीचे सेवन करतात. शरीराला पुरेशी उर्जा मिळाल्यास शारीरिक आणि मानसिक थकवा देखील दूर होऊ शकतो.
७) अशक्तपणा:- Weakness:-
शरीरात लाल रक्तपेशींच्या कमतरतेमुळे अॅनिमिया हा एक जीवघेणा आजार आहे. लाल रक्तपेशींच्या निर्मितीमध्ये फोलेट महत्त्वाची भूमिका बजावते, म्हणून फोलेटच्या कमतरतेमुळे अॅनिमिया देखील होतो. या समस्येमध्येही केळी खाण्याचे फायदे होऊ शकतात.
वास्तविक, केळ्यामध्ये फोलेटचे प्रमाण चांगले असते, ज्यामुळे लाल रक्तपेशी वाढते. यामुळे काही प्रमाणात अशक्तपणाची स्थिती सुधारू शकते. याच कारणामुळे अॅनिमिया टाळण्यासाठी आहारात केळीचा समावेश करणे फायदेशीर मानले जाते.
केळीचे दुष्परिणाम:- Side Effects of Banana:-
केळी खाण्याचे फायदे आणि तोटे दोन्ही आहेत, पण केळी हे एक फायदेशीर फळ आहे यात शंका नाही, पण त्याच्या अतिसेवनामुळे पुढील समस्या देखील उद्भवू शकतात. केळीपासून कोणते दुष्परिणाम होऊ शकतात ते आपण खालीप्रमाणे जाणून घेऊ-
- केळ्यामध्ये कार्बोहायड्रेट्स आणि ट्रिप्टोफॅनचे प्रमाण जास्त असते. यामुळे एखाद्या व्यक्तीला अधिक झोप येऊ शकते. अशा परिस्थितीत जास्त केळी खाल्ल्यानंतर वाहन चालवल्याने अपघात होण्याची शक्यता आहे.
- दारू पिल्यानंतर केळी खाल्ल्याने डोकेदुखी होऊ शकते.
- खूप जास्त फायबर शरीरात लोह, जस्त, मॅग्नेशियम आणि कॅल्शियम शोषण्यास अडथळा आणू शकतात. वास्तविक, केळीमध्ये फायबर असते, म्हणून ही स्थिती त्याच्या अतिसेवनामुळे उद्भवू शकते.
- केळी हे पोटॅशियमचाही चांगला स्रोत आहे. अशा परिस्थितीत, जर कोणी पोटॅशियम सप्लिमेंटसह मोठ्या प्रमाणात केळीचे सेवन करत असेल, तर त्याच्या शरीरात पोटॅशियम (हायपरक्लेमिया) जास्त असू शकते.
- केळी हा फायबरचा एक उत्तम स्रोत आहे आणि जास्त प्रमाणात फायबर खाल्ल्याने गॅस, पोटदुखी आणि पोट फुगणे अश्या सारखे आजार उदभवू शकतात.
केळी आरोग्यासाठी उत्तम असून शरीराला त्वरित ऊर्जा प्रदान करते. या कारणास्तव, शारीरिक क्रियाकलाप करणारे लोक याचा जास्त वापर करतात. हे फळ सर्वांसाठी फायदेशीर असले तरी तुम्हीही याला तुमच्या आहाराचा भाग बनवू शकता. जर एखाद्याला गंभीर आजार असेल किंवा कोणतेही औषध घेत असेल तर आहारात केळीचा समावेश करण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेऊ शकतो.